Czym różni się kolekcjoner od inwestora, czyli dlaczego w Polsce nie warto 'zbierać'

Wielu ludzi uważa zakup przedmiotów kolekcjonerskich za dobrą inwestycję. Do niedawna sam tak uważałem. Dzięki świątecznym zwyczajom moje kolekcje uległy znacznemu powiększeniu, jednak wcale mnie to nie raduje... Dlaczego? Bo w Polsce nie opłaca się kolekcjonować.

Nie zrozum mnie źle - zbieractwo jako hobby jest fascynującym i wyjątkowo przyjemnym zajęciem. Sam jestem zbieraczem wszelkiego 'śmiecia'... Jednak rozważanie kolekcji jako inwestycji jest złym pomysłem co najmniej z kilku powodów:

Niska płynność

Jest największym minusem kolekcji. Wystawienie zbioru na aukcji w domu aukcyjnym wiąże się z dosyć długim oczekiwaniem na zysk i koniecznością jego podziału. W przypadku aukcji internetowych również dzielisz się zyskiem, do tego prawdopodobnie zapłacisz 'frycowe' - nie uzyskasz ceny zbliżonej do tej, jaką uzyskują regularni handlarze, bo nie wzbudzasz w kupujących zaufania.

Podróbki

Cafe Allegro w sekcji numizmatyki pełne jest wątków, w których użytkownicy ujawniają falsyfikaty. Oczywiście, np. porcelana czy cyna nie są tak narażone na oszustwa jak luksusowe zegarki czy monety (np. wątpliwe chińskie 'pandy'), to jednak próba sprzedania falsu dyskwalifikuje kolekcjonera dożywotnio w wiadomych środowiskach (nawet jeśli to Ciebie oszukano). Aby uniknąć wpadki zawsze trzeba dysponować wiedzą na wysokim poziomie.

Rynek skrajnie emocjonalny

Sprzedaż kolekcji to z gruntu rzeczy handel przedmiotami pożądanymi i niedostępnymi dla wszystkich. Dlatego często ceny osiągane w 'gorączce ostatnich 15 sekund' aukcji zadziwiają. Z drugiej strony poza samą wiedzą na temat kolekcji trzeba znać rynek (co nie zawsze idzie w parze). Warto tutaj obserwować numizmaty na allegro i stosunek ceny 'kup teraz' do cen licytacyjnych tej samej monety, aby odkryć pewną technikę marketingową handlarzy i uniknąć rozczarowania przy wycenie własnych zbiorów.

rynek... no, po prostu 'Polski'

Charakterystyka handlu kolekcjami w Polsce odzwierciedla rynkowe zacofanie w naszym kraju. W Niemczech czy Francji możemy uczestniczyć w wielu imprezach rynku kolekcjonerskiego, od targów po popularne 'wietrzenie strychów'. W Polsce, poza przeznaczonymi dla miłośników sztuki profesjonalnymi aukcjami, i tymi znanymi z Allegro, nie mamy w czym wybierać (lokalne giełdy staroci nie mają nic wspólnego z rynkiem kolekcjonerskim).

Mentalność handlarzy

Ciągle mnie dziwi. Na zachodzie cena kompletnej kolekcji jest ok. 20% wyższa niż suma cen pojedynczych egzemplarzy. W Polsce dominuje zupełnie niekolekcjonerskie podejście znane z handlu ziemniakiem - w hurcie taniej. Sprawdź choćby tę aukcję. Zachód docenia wiedzę i poświęcenie kolekcjonera, które włożył w budowanie zbioru. Polska docenia łaskawie kupującego. Ja akurat nie staram się tego zrozumieć, po prostu jeśli już handluję, robię to we Francji (i Tobie też to polecam, choć nie za pośrednictwem eBay).

Zwariowane trendy

W kolekcjach trudno jest przewidzieć niektóre ruchy cen (wystarczy porównać Ars Vaticana i Masterpieces of Art w numizmatach) oraz chwilowe mody. Dotyczy to w szczególności obrazów. Jedną rzeczą, jaką marszandzi wiedzą na pewno, jest to, że za 10 lat modne będzie malowanie, na które dzisiaj nawet 'pies z kulawą nogą' nie patrzy. Z drugiej znów strony: kolekcjonowanie wiecznie topowych przedmiotów (Miśnia, Rosenthal) również nie ma nic wspólnego z inwestycją. Zawsze kupisz drogo.

Własna mentalność

Czyli sprawa indywidualna. Ja na przykład bardzo łatwo 'zakochuję się' w swoich zbiorach. Kilku kolekcji nawet nie wliczam do swoje wartości netto, bo są to dla mnie przedmioty z kategorii 'niezbywalne'. Nawet te, które kupiłem z przeznaczeniem do odsprzedania po jakimś czasie zaczynają mi się podobać i ciężko mi się z nimi rozstać. Jeśli z Tobą jest podobnie, szanse na sukces w kolekcjach masz niewielkie.

Czy da się na kolekcjach zarobić?

Pewnie, że się da. Szczególnie jeśli je odziedziczysz. Ale tak na prawdę zarobić się da na kolekcjonerach. Handlarze kupują 'hurtowo' i bez problemu sprzedają pojedyncze egzemplarze. Mają opracowane dobre techniki marketingowe i znajomość rynku, a problem niskiej płynności czy przywiązania do kolekcji ich nie dotyczy - kolekcje tylko przechodzą przez ich ręce, są w ciągłym ruchu. Chcesz zarobić na kolekcji? Zostań handlarzem!

Czym więc różni się kolekcjoner od inwestora?

Mniej więcej tym, czym rencista od rentiera - przystankiem końcowym posiadanego kapitału. Inwestor obraca kapitałem, kolekcjoner go jedynie akumuluje (w takiej czy innej postaci). Rentier puszcza pieniądze dalej w obieg, rencista najczęściej je przejada. Na kolekcjach zarabia się w momencie sprzedaży, kiedy kończy się kolekcjonerstwo.

A jaką kolekcję Ty posiadasz? Masz już receptę jak na niej zarobić?